Epidemiologia- zakażenia drogą płciową

Zakażenia przenoszone drogą płciową (sexually transmitted

infections, STI) są ważnym czynnikiem wpływającym na

zdrowie osób w wieku reprodukcyjnym. Mogą prowadzić do

bezpłodności, poronień, ciężkich zakażeń płodu i noworodka,

ciąż pozamacicznych, a także sprzyjać rozwojowi nowotworów

złośliwych-raka szyjki macicy, sromu, prącia i odbytu. Ponadto

wykazano, że choroby przenoszone drogą płciową powodując

występowanie owrzodzeń i/lub stanu zapalnego błon śluzowych

okolicy genitalnej oraz miejscowe zwiększenie liczby limfocytów

T CD4+, zwiększają prawdopodobieństwo zakażenia HIV drogą

kontaktów seksualnych i wertykalną.

Raport „Zdrowie kobiet w wieku prokreacyjnym 15–49 lat. Polska 2006”

Opryszczka narządów płciowych - HSV

Opryszczka narządów płciowych - HSV

- to choroba charakteryzująca się obecnością pęcherzyków oraz owrzodzeń na skórze okolicy płciowej, odbytu i pośladków ze skłonnością do nawrotów, ludzkich wirusów opryszczki ma zdolność do przejścia w stan utajenia i dlatego utrzymują się przez całe życie człowieka.

Drogi zakażenia:

Wirus rozprzestrzenia się od osoby do osoby poprzez całowanie, stosunki pochwowe, oralne oraz analne.

osoba zarażona przekazuje wirusa nie tylko wtedy, gdy widoczne są pęcherzyki, czy owrzodzenia, ale również wtedy, kiedy nie ma żadnych objawów,

U kobiety ciężarnej, wirus HSV może przejść z matki do dziecka podczas porodu, co prowadzi do zakażeń skóry, jamy ustnej, płuc, czy oczu u noworodka. Jeśli wirus dostanie się do krwi, wtedy może dotrzeć do mózgu oraz innych ważnych dla życia narządów.

Objawy:

Zmiana pierwotna na skórze pojawia się zazwyczaj 4-7 dni po stosunku czemu towarzyszy bolesność i świąd tej okolicy,

na błonie śluzowej narządów płciowych lub/i w okolicy odbytu pojawia się intensywne zaczerwienienie i obrzmienie,

dochodzi do powstania licznych pęcherzyków, często zlewających się ze sobą,

pękanie pęcherzyków powoduje bolesne owrzodzenia,

często powiększone są węzły chłonne w okolicy pachwinowej,

gorączka ,

dolegliwości w czasie oddawania moczu ,

dodatkowo u mężczyzn mogą pojawić się zaparcia oraz zaburzenia erekcji,

zmiany ustępują zwykle po kilku dniach,

nawroty mogą objawiać się również jako nerwobóle krzyżowe lub jako zmiany pęcherzykowe na pośladkach, wokół odbytnicy i z tyłu kończyn dolnych.

Częstość występowania oraz leczenie:

Aż około 70% przypadków przeniesienia wirusa na zdrową osobę występuje wtedy, kiedy nie ma żadnych objawów u nosiciela,

około 40% osób nigdy nie miało powtórnego ataku. Pozostali jednak mają około 4 do 5 nawrotów rocznie,

w zmianach o małym nasileniu wystarcza leczenie miejscowe osuszające i odkażające (np. pasty cynkowe),

HSV może być leczone za pomocą doustnych leków przeciwwirusowych, takich jak: acyclovir, famciclovir, czy valacyclovir. Skracają zdecydowanie czas trwania objawów skórnych oraz zapobiegają nawrotom i łagodzą ich nasilenie,

wskazane są witaminy z grupy B: witamina B1 oraz B12.

Chlamydioza

Chlamydioza - choroba powodowana przez bakterie Chlamydia trachomatis

Drogi zakażenia:

Bakterie (Chlamydia trachomatis) dostają się do organizmu człowieka podczas aktywności seksualnej, a następnie infekują genitalia (członek lub pochwę). Bakteria ta może także infekować jamę ustną lub odbyt, w wyniku stosunku oralnego lub analnego. Kobieta może przekazać chlamydię swemu dziecku podczas porodu.

*Im większa liczba partnerów seksualnych, tym większe jest ryzyko wystąpienia infekcji. U aktywnych seksualnie nastolatek oraz młodych kobiet ryzyko zakażenia chlamydią jest wyjątkowo wysokie, gdyż szyjka macicy jest u nich jeszcze nie w pełni dojrzała. Mężczyźni mający stosunki homoseksualne mogą również zostać zarażeni.

Objawy:

U 75% kobiet i ok. 50% mężczyzn nie występują żadne objawy lub są one łagodne.

Jeśli objawy występują, pojawiają się w ciągu 60 dni od stosunku płciowego z zainfekowaną osobą;

Najczęściej są to:

- Ból podczas oddawania moczu;

- Nieprawidłowa wydzielina z pochwy;

- Ból podczas stosunku;

- Bóle brzucha;

- Ból i skurcze żołądka lub dolnej części pleców;

- U kobiet: krwawienia pomiędzy miesiączkami, u kobiet które używają antykoncepcji hormonalnej lub po odbyciu stosunku seksualnego;

- U mężczyzn: śluzowo-ropna wydzielina z prącia i pieczenie podczas oddawania moczu, mogą oni także odczuwać pieczenie i swędzenie wokół ujścia cewki moczowej

Leczenie:

Chlamydioza może być leczona antybiotykami, co zwykle szybko prowadzi do wyleczenia.

Wszyscy partnerzy seksualni osoby chorej powinni być przebadani i poddani leczeniu.

Leczeni powinni powstrzymać się od stosunków seksualnych do momentu zakończenia kuracji własnej oraz partnera, w przeciwnym przypadku istnieje możliwość reinfekcji.

*Wielokrotne zakażenie chlamydią istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia poważnych komplikacji zdrowotnych związanych z układem rozrodczym, włącznie z niepłodnością.

W Polsce szczyt zachorowań na chlamydiozę zanotowano w latach 1984–1985 – rejestrując ponad 9 tys. przypadków. Aktualne dane nie są już miarodajne, bo po pierwsze nie wszyscy lekarze przestrzegają obowiązku rejestracji i zgłaszania, a poza tym – wskutek reformy systemu opieki zdrowotnej – zmienił się system leczenia, dawne mechanizmy rejestracji i ścisłej współpracy poszczególnych placówek mocno się rozregulowały.

Świerzb

Świerzb to choroba pasożytnicza wywoływana przez świerzbowce. Świerzbowiec, który znalazł się na skórze nowego żywiciela poszukuje partnera do rozrodu lub, gdy jest to zapłodniona samica to rozpoczyna drążyć kanały. Najczęściej dzieje się to w miejscach gdzie warstwa rogowa naskórka jest najgrubsza (podeszwy stóp i dłoni). Samica składa codziennie 2 jaja przez dwa miesiące. Larwa wykluwa się po kilku tygodniach, a po około 3 tygodniach jest już w pełni dojrzała. Świąd zaczyna się zwykle w okolicach udowych 3-4 tygodnie od zakażenia. Ponieważ szacuje się, że nawet 4/5 przypadków zakażenia u dorosłych wynika z kontaktów płciowych, świerzb zaliczany jest do chorób wenerycznych.

W latach 90 w Polsce świerzb został uznany za chorobę społeczną. W latach 1980-1993 odnotowano 370 tys przypadków.

Drogi zakażenia:

Zakażenie świerzbem może mieć miejsce przez kontakt seksualny

Styczność z osobą chorą lub z przedmiotami które dotykała (w szczególności pościel oraz ręczniki)

Złe warunki sanitarne

Brak higieny osobistej

Nieprawdą jest że świerzb występuje tylko i wyłacznie u osób zaniedbanych!!!

Stany sprzyjające zakażeniu:

- Obniżona odporność np. W wyniku AIDS

- Wyniszczenie organizmu

Objawy:

To przede wszystkim silny świad nasilający się w porze nocnej (po rozgrzaniu się w pościeli) oraz po kąpieli i zaczerwienienie. Zmiany skórne w postaci drobnych grudek i pęcherzyków na brzuchu, pośladkach, pomiędzy łopatkami. Typowe chodniki świerzbowca najczęściej występują pomiędzy palcami rąk, w okolicy nadgarstka, pachy, pępka, pachwin i genitalii.Jako wtórne zmiany pojawiają się przeczosy czyli rany z rozdrapania i wtórne zakażenia. Na skórze można czasami zauważyć nory świerzbowcowe tzn. Korytarze ryte przez samiczki w górnej warstwie skóry o długości od kilku do kilkunastu milimetrów (chociaż u osób dbających o higienę nie będą one widoczne.)

Leczenie:

Po stwierdzeniu świerzbicy należy zastosować leczenie maściami wydawanymi z przepisu lekarza. Aby uniknąć powtórnego zarażenia, leczeniu należy poddać wszystkich domowników.

Oprócz stosowania leków, trzeba zachować środki ostrożności, m.in. szczególnie dbać o higienę, czystość pościeli, zmianę bielizny (bieliznę noszoną w przed podjęciem leczenia należy dokładnie uprać i nie zakładać przez 2-3 tygodnie).

(Poza żywicielem świerzbowiec może przeżywać do 10 dni.)

AMEBOZA

Czerwonka pełzakowa lub pełzakowica-wywoływana przez pierwotniaka Entamoeba histolytica.

Drogi zakażenia:

Najbardziej powszechnym sposobem zarażenia amebozą jest droga pokarmowa. Choroba ta jest najbardziej rozpowszechniona w krajach tropikalnych, dlatego też przebywając tam należy zachować szczególną uwagę na to, co jemy i pijemy.

Należy także unikać możliwości kontaktu z odchodami (niesprawna kanalizacja blisko ujęcia wody, stosunek analny, kontakt z owadami).

Objawy:

Do najbardziej charakterystycznych objawów amebozy zaliczamy biegunkę, bóle brzucha, nudności, wzdęcia oraz gorączkę. Biegunka przy amebozie charakteryzuje się występowaniem krwi i śluzu.

Poza ostrą formą, choroba może przyjmować postać przewlekłą lub pozajelitową (prowadzącą do stanów zapalnych wątroby).

Zapobieganie i leczenie:

Zapobieganie-odpowiednie przygotowanie wody pitnej oraz przyjmowanych pokarmów, przestrzeganie zasad higieny osobistej (m.in. mycie rąk) oraz dbałość o czystość urządzeń sanitarnych.

Należy zwracać uwagę na możliwość przenoszenia się pierwotniaka przez muchy. Wiele źródeł wskazuje też stosunek analny jako czynnik zwiększający ryzyko zachorowania na amebozę.

W przypadku zdiagnozowania amebozy należy podjąć leczenie lekami przeciwpierwotniakowymi. Wizyta u lekarza jest konieczna, ponieważ nieleczona ameboza w ostrych postaciach może prowadzić do śmierci pacjenta.

Choroba najczęściej występująca w strefie tropikalnej, a w ostatnich latach kilkakrotnie odnotowana w Polsce jako choroba zawodowa i to nie tylko wśród osób powracających z tropiku.

W 2004r. odnotowano 8 przypadków.

Czerwonka bakteryjna

Czerwonka bakteryjna

-inaczej dyzenteria. (gr. Dysentería bacterica)

-wywołana przez pałeczki z rodzaju Shigella

Drogi zakażenia:

Pokarmowa – spożycie zakażonego pokarmu

Bezpośrednia – przy kontakcie z kałem zakażonej osoby ( duże niebezpieczeństwo zakażenia przy stosunku analnym).

Rezerwuarem jest chory człowiek lub nosiciel a przenosicielami owady głównie muchy.

Objawy:

Do głównych objawów należy zaliczyć biegunki śluzowo-krwawe i śluzowo-ropne, bóle brzucha, czasem krwiste wymioty.

Leczenie:

Uzupełnianie strat płynów i elektrolitów.

Antybiotyki (Sulfonamidy)

Zapadalność na czerwonkę bakteryjną w XXI w. w porównaniu do XX w. znacznie się zmniejszyła. W 2007 roku zgłoszono 64 zachorowania ( 0,7/100 000 osób), w 2006 roku-35.

Kiła

Kiła (łac. Syphilis, lues, gr. syphlos- brudny)

Drogi zakażenia:

Pocałunek

Bezpośredni kontakt z miejscem owrzodzonym

Stosunek płciowy (również analny i oralny)

Kiłą nie można zarazić się poprzez używanie tych samych sztućców czy ręcznika.

Leczenie oraz częstość występowania w Polsce:

Kiłę najłatwiej wyleczyć na początku choroby, chociaż uleczalna jest również później.

Po zdiagnozowaniu (badanie krwi) stosuje się antybiotyk.

Leczenie jest skuteczne, jednak zmiany, które zaszły w organizmie przed jego podjęciem są często nieodwracalne.

Choroba dotyka około 1000 Polaków rocznie

(~3osoby na 100 tys. mieszkańców).

Rzeżączka

Drogi zakażenia:

Głównie kontakty płciowe z osobami chorymi na rzeżączkę (choroba dotyczy zarówno kobiet jak i mężczyzn),

korzystanie wspólnie z osobą zakażoną z przedmiotów codziennej higieny np. ręczników, pościeli,

u noworodków w trakcie porodu od chorej matki.

Objawy:

*u mężczyzn: ropny wyciek z cewki moczowej, pieczenie i ból przy oddawaniu moczu

*u kobiet: upławy, zaburzenie cyklu miesiączkowego

Później zakażenie rozszerza się na cały układ moczowo-płciowy (lub odbyt, gardło), czasem drogą naczyń krwionośnych. Nieleczona prowadzi do stanów zapalnych, powstawania ropni, zapalenia jajowodów i w konsekwencji do bezpłodności, a także zmiany odległych narządów, np.: stawów, serca.

Częstość występowania w Polsce oraz leczenie:

W ciągu ostatnich dziesięcioleci obserwuje się stopniowy spadek zachorowań za rzeżączkę.

w latach 90-tych współczynnik zapadalności na tę chorobę wynosił tylko 3,2 na 100 000 mieszkańców.

Leczenie rzeżączki jest bardzo proste i może być przeprowadzone przez każdego lekarza. Polega ono na kilkunastodniowym przyjmowaniu antybiotyków z grupy penicylin.

Odradza się picie alkoholu, który sprzyja rozwojowi choroby.

Wszawica łonowa

Wszawica łonowa

Drogi zakażenia:

*poprzez stosunek płciowy dochodzi do największej liczby zakażeń

*można również zarazić się przez kontakt z rzeczami osobistymi osoby chorej (pościelą, ręcznikami, bielizną)

Objawy:

- Wesz łonowa powoduje silne swędzenie wzgórka łonowego, niekiedy także ud, brzucha lub okolic pachwin (zwłaszcza u osób silnie owłosionych)

- Powstają tzw. plamy błękitne w miejscach ukąszeń o sinawym zabarwieniu.

- Pasożyty są trudno dostrzegalne; na bieliźnie można zauważyć punkcikowate czarne plamki krwi i kału

Leczenie:

Skuteczne leczenie wszawicy łonowej powinno zawsze przebiegać pod okiem lekarza dermatologa

W terapii stosuje się różnego rodzaju kremy, maści, proszki, żele, szampony i toniki.

Dbać o higienę. Trzeba wymienić całą pościel i ręczniki, a używane wyprać w wysokiej temperaturze.

Aby uniknąć wzajemnego zarażania, leczeniu musi poddać się także partner osoby zarażonej.

Niewiele osób z problemem wszawicy zgłasza się do lekarza.

Wrzód weneryczny

WRZÓD WENERYCZNY (wrzód miękki, szankroid, szankier miękki).

Choroba zakaźna, weneryczna, przenoszona drogą płciową.

Drogi zakażenia

Przenoszone z partnera na partnera w czasie stosunku seksualnego.

Przypadki wrzodu miękkiego należą w Polsce do rzadkości.

Częstość zachorowania może się zwiększyć w związku z ułatwionym podróżowaniem w coraz dalsze regiony świata oraz przemianami socjokulturowymi obejmującymi także sferę życia seksualnego.

Niezdiagnozowane owrzodzenia narządów płciowych wiążą się z podwyższonym ryzykiem zakażenia HIV.

Wirus brodawczaka ludzkiego(HPV)

Istnieje ponad 100 typów wirusa HPV, z których większość jest relatywnie nieszkodliwa , a zakażenie przebiega bezobjawowo i ustępuje samoistnie. Około 30 typów wirusa HPV jest odpowiedzialnych za infekcje narządów moczowo-płciowych kobiet i mężczyzn.

Zakażenie wirusami "wysokiego ryzyka", wśród których najgroźniejsze są typy HPV 16, 18, 31 i 45, jeśli przetrwają, mogą prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy lub innych nowotworów narządów moczowo-płciowych

Drogi zakażenia

Zakażenie jest spowodowane dotykiem, kontaktem zakażonego organu (dłoń, penis, srom) z do tej pory zdrową skórą lub błonami śluzowymi partnera, partnerki, osoby dorosłej lub niemowlęcia, dziecka. Wszelkie czynności mechaniczne: dotyk, pocieranie, ugniatanie, drapanie, rozcieranie – mogą być przyczyną zakażenia od chorego na zdrowego człowieka.

Wirus ten przekazywany jest najczęściej przez kontakty seksualne, zwykle podczas stosunku klasycznego i analnego.

Objawy zakażenia wirusem HPV

Zakażenie wirusem HPV błon śluzowych może przebiegać w postaci bezobjawowej, subklinicznej i klinicznej. W klinicznym przypadku zakażenia, gołym okiem widoczne są brodawki.

Leczenie

W chwili obecnej nie ma na rynku leków anty-wirusowych do leczenia zakażenia wirusami HPV. Jest jednak wiele sposobów leczenia objawowego powstałych zmian.

W Polsce ok 3,5 tys. kobiet zapada co roku na raka szyjki macicy, a połowa z nich umiera. Pod względem statystyk zachorowalności i umieralności z powodu tej choroby zajmujemy niechwalebne, czołowe miejsce wśród krajów Unii Europejskiej.

Drożdżyca - Kandydoza

Najczęściej grzyby Candida albicans

Najczęstsza przyczyna infekcji dróg moczowo-płciowych kobiety.

Występuje zarówno u kobiet jak i mężczyzn.

OBJAWY

Kobiety:

•Świąd

•Pieczenie

•Podrażnienie okolic pochwy i sromu

•Charakterystyczne upławy:

•Najczęściej białawe o konsystencji twarożku

Mężczyźni:

•U mężczyzn drożdżaki atakują najczęściej żołądź oraz wewnętrzną stronę napletka. Na powierzchni skóry pojawiają się zaczerwienienia, owrzodzenia i nadżerki. Rzadziej dochodzi do zakażenia cewki moczowej i związanych z tym charakterystycznych objawów (parcie na mocz, swędzenie, pieczenie itd.)

Leczenie

W przypadku kandydozy pochwy zazwyczaj stosuje się leczenie miejscowe (dopochwowe) a w cięższych przypadkach lub przy nawracających infekcjach także leki doustne. Zalecane są również zewnętrznie maści i kremy.

Dodatkowo pacjentkom cierpiącym z powodu częstych nawrotów choroby zaleca się noszenie przewiewnej bawełnianej bielizny, zrezygnowanie ze stosowania tamponów w trakcie miesiączki, stosowanie płynów do higieny intymnej o neutralnym pH lub zawierających kwas mlekowy, unikanie basenów, sauny oraz ograniczenie spożywania cukru.

Rzęsistkowica

Rzęsistkowica (łac. Trichomonadosis) choroba pasożytnicza dróg moczowo-płciowych człowieka i zwierząt.

Drogi zakażenia:

U osób dorosłych zakażenie rzęsistkiem następuje zwykle w czasie stosunku płciowego. Kobiety mogą zarazić się od zakażonych mężczyzn lub kobiet, podczas gdy mężczyźni zwykle zarażają sie tylko od zakażonych kobiet.

Rzęsistek, wyposażony w narządy ruchu, łatwo przedostaje się do pochwy, następnie do szyjki macicy.

Najczęściej zakaża rzęsistkiem mężczyzna. U mężczyzn rzęsistek pochwowy bytuje bowiem często jako pasożyt na zewnętrznych narządach płciowych mężczyzn, nie wywołując objawów chorobowych.

Niekiedy dochodzi do zakażenia wskutek wspólnego używania z osobą chorą - mokrych ręczników, bielizny, przyborów toaletowych, a także przez zakażone urządzenia sanitarne, narzędzia lekarskie, itp.

Objawy:

pieczenie, ból w cewce moczowej, bolesne oddawanie moczu

pojawianie się cuchnących, pienistych, żółto- zielonkawych upławów

zaczerwienie lub swędzenie pochwy

Częstomocz

Świąd sromu, rzęsistkowicy towarzyszy zapalenie sromu i pochwy

Niektóre pacjentki skarżą się na bolesność w podbrzuszu.

• U 10-50% chorych kobiet zarażenie przebiega bezobjawowo.

Leczenie:

Ważne jest, aby leczenie obejmowało partnerów seksualnych osoby chorej, a także zachowanie odpowiedniej higieny osobistej.

Raz przebyta choroba nie chroni przed ponownym zakażeniem. Pomimo skutecznego leczenia, można ponownie zostać zakażonym.

Podstawowymi zasadami aby ustrzec się przed rzęsistkowicą jest: higiena narządów płciowych, używanie prezerwatyw podczas stosunków seksualnych

Ocenia się, że w Polsce rzęsistkowica występuje u 32-70% kobiet 10-20% mężczyzn.

Ziarniniak pachwinowy

Weneryczna choroba bakteryjna wywoływana przez bakterie klebsiella granulomatosis.

Chorobą oprócz drogą płciową, można się zarazić poprzez używanie wspólnych ubrań, ręczników itp. Występuje częściej wśród mężczyzn i homoseksualistów.

Objawy:

rozwój choroby może trwać od kilku dni do kilku miesięcy, objawiając się wkońcu występowaniem charakterystycznych zapalnych zmian a następnie owrzodzeń różnej wielkości w okolicy narządów płciowych.

Przebieg przewlekły, ze skłonnością do nawrotów.

Aby jednoznacznie stwierdzić występowanie choroby, należy przeprowadzić test na obecność tzw. ciałek Donowana(w rozmazie tkanek objętych procesem chorobowym )

Występowanie i leczenie:

Ziarniniak pachwinowy nie występuje w Europie lub występuje sporadycznie… Głównie występuje w krajach tropikalnych. Podstawą leczenia jest antybiotykoterapia